Dziedziczenie długów — na czym polega i czy można go uniknąć?

Okazuje się, że spadek nie zawsze wiąże się z nabywaniem dóbr. Może okazać się, że długi spadkodawcy przechodzą na kolejnych członków rodziny czy spadkobiercę, który zdecydował się na przyjęcie spadku. Sprawdź, kiedy obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą na spadkobierców i czy odrzucenie spadku jest jedyną możliwością, aby długi spadkowe nie ciążyły na Twoim budżecie. Dowiedz się, co o długach zmarłego mówi prawo spadkowe.

Zgodnie z przepisami obowiązującego prawa spadkowego, jeśli zmarły pozostawił po sobie zobowiązania finansowe, ich wierzyciele mogą domagać się od spadkobierców ich spłaty. Od tej zasady istnieją jednak pewne wyjątki. Okazuje się, że długi zmarłego mogą zostać spłacone tylko do wysokości odziedziczonego majątku, spadkobierca nie odpowiada więc za nie majątkiem poza spadkowym. Tym samym, jeśli nastąpiło przyjęcie spadku, w najgorszej sytuacji spadkobierca nic nie zyska, ale też nie straci.

Co oznacza dziedziczenie z dobrodziejstwem inwentarza? Jeśli spadkobierca zdecyduje się na takie przyjęcie spadku, przejmuje cały majątek zmarłego oraz wszystkie długi, jeśli spadkodawca takie po sobie pozostawił. Co istotne, dziedziczenie długów w tym przypadku narzuca konieczność ich spłaty przez spadkobiercę, ale tylko do wysokości stanu czynnego spadku, czyli aktywów, jakie zostały odziedziczone.

Dziedziczenie spadku wprost oznacza przyjęcie spadku w całości, zarówno jeśli chodzi o majątek, jak i długi zmarłego. Przyjęcie spadku wprost może nie być korzystne dla spadkobiercy, ponieważ za długi spadkowe odpowiada on nie tylko aktywami, które odziedziczył, ale również własnym majątkiem.

Po śmierci spadkodawcy ustalani zostają spadkobiercy ustawowi. Do takich zalicza się małżonka oraz członków rodziny zmarłego. Co więcej, jeśli zmarły spisał testament, spadkobiercami są wszystkie osoby, które zostały w takim dokumencie wskazane. Przyjąć spadek może więc nie tylko członek rodziny zmarłego, jak dzieci czy rodzeństwo, ale również osoba niespokrewniona, jak partner czy przyjaciel. Wskazanym spadkobiercą może być również stowarzyszenie czy fundacja. Długi spadkowe dziedziczy ten, kto zdecyduje się na przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza lub wprost.

Dziedziczenie długów uruchamia stwierdzenie nabycia spadku. W przypadku spadkobierców ustawowych znaczenie ma linia pokrewieństwa. Tym samym, przyjęcia lub odrzucenia spadku mogą dokonać według kolejności dziedziczenia ustawowego:

• małżonek spadkodawcy lub małżonka spadkodawcy,
• dzieci spadkodawcy,
• rodzice spadkodawcy,
• rodzeństwo zmarłego,
• dziadkowie zmarłego,
• pasierbowie zmarłego,
• dalsze kuzynostwo spadkodawcy,
• gmina i skarb państwa.

Jakie długi są dziedziczone? Jak potwierdzają specjaliści z KredytOK, wierzycielem, który może domagać się spłaty wierzytelności, jest na przykład bank, firma pożyczkowa, ale nie tylko. Dziedziczy się tak naprawdę wszystkie niezapłacone przez zmarłego zobowiązania, chyba że uległy one przedawnieniu.

Nabycie spadku z dobrodziejstwem inwentarza przez osobę małoletnią nie zwalnia spadkobiercy przed wzięciem odpowiedzialności za długi osoby zmarłej. Oznacza to, że wierzyciele mogą dochodzić swoich praw bez względu na wiek spadkobiercy, również dziecko ma obowiązek zaspokojenia roszczeń wierzycieli. Jeśli osoba niepełnoletnia przyjmie spadek, nie może zrezygnować z długów spadkowych i musi je uregulować do wysokości odziedziczonych aktywów. W imieniu małoletniego spadkobiercy zawsze występują rodzice lub opiekunowie prawni i to oni poprzez sąd decydują o przyjęciu spadku albo odrzuceniu spadku.

Prawa i obowiązki alimentacyjne dotyczą tylko osoby zobowiązanej do spełniania tego świadczenia. W przypadku, w którym zobowiązany regulowania świadczenia alimentacyjne umrze, spadkobiercy nie dziedziczą obowiązku płacenia świadczenia alimentacyjnego. Oznacza to, że spadkobiercy nie są zobowiązani do dalszego wypełniania świadczenia alimentacyjnego.

Warto jednak wiedzieć, że długi alimentacyjne, czyli zaległe raty alimentów jak najbardziej wchodzą w skład masy spadkowej, więc spadkobierca odpowiada za ich uregulowanie wraz z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza do wysokości odziedziczonego majątku lub wprost — również swoim majątkiem.

Czy można uniknąć dziedziczenia długu spadkowego? Oczywiście, że tak. Wystarczy spadek odrzucić, jednak warto zwrócić uwagę, że złożenie oświadczenia o odrzucenie spadku wiąże się równocześnie z nieprzyjęciem majątku, jaki pozostawił spadkodawca. Jeśli musimy odrzucić spadek z dobrodziejstwem inwentarza, majątek, jak i dług spadkowy przechodzą na następnego spadkobiercę ustawowego wraz z kolejnością dziedziczenia.

Odrzucenie spadku nie jest jedyną możliwością, aby pozbyć się odziedziczonych długów zmarłego. Warto uwzględnić, że obowiązek spłaty długów po zmarłych może spełnić inny spadkobierca. Dzięki temu spadek z dobrodziejstwem inwentarza może pozostać tylko w części majątkowej bez długów.

Jeśli zdecydujesz się odrzucić spadek z dobrodziejstwem inwentarza, długi zmarłego spadkodawcy nie będą podlegać konieczności spłaty. Pamiętaj jednak, że odrzucenie spadku musi nastąpić nie później niż w ciągu 6 miesięcy od otwarcia spadku. Jeśli przekroczysz ten termin, nie unikniesz dziedziczenia długów do wysokości odziedziczonego majątku. Termin 6 miesięcy obowiązuje również od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Dla każdego spadkobiercy termin ten jest inny i ważna jest w tej sytuacji kolejność dziedziczenia długów zgodnie z linią pokrewieństwa.